Dòng họ Nguyễn Huy ở Trường Lưu (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) là một dòng họ lớn, có nhiều nhân vật nổi tiếng trong lịch sử, hoạt động trên nhiều lĩnh vực như chính trị, ngoại giao, học thuật, giáo dục, văn hóa, văn học, lịch sử, địa lí và y học. Theo thống kê, từ giữa thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XX, dòng họ có 16 tác gia đã biên soạn nhiều tác phẩm Hán Nôm có giá trị. Nội dung của những tác phẩm này phản ánh đa chiều về lịch sử và văn hóa Việt Nam nói chung, đồng thời thể hiện sinh động hoạt động học thuật và văn hóa của các tác gia dòng họ nói riêng. Đáng chú ý, trong số đó có những tác phẩm chứa đựng thông tin quan trọng liên quan đến việc xác lập chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi tập trung khảo cứu giá trị của các tư liệu thuộc dòng họ Nguyễn Huy trong vấn đề xác lập chủ quyền biển đảo, tiêu biểu như: Quảng Thuận đạo sử tập, Bắc dư tập lãm, Tính lý toản yếu và Quốc sử toản yếu. Qua nghiên cứu, bài viết đưa ra một số nhận xét và đánh giá về giá trị lịch sử, học thuật và pháp lý của tư liệu dòng họ Nguyễn Huy đối với tiến trình xác lập và bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam hiện nay.