R. Tagore (1861-1941) là nghệ sĩ đồng thời là nhà tư tưởng lớn của thế kỷ XX, một trong “tam vị nhất thể” (M. Gandhi, J. Nehru, R. Tagore) của Ấn Độ phục hưng.
Ông ít bàn về tư tưởng. Tư tưởng của ông xuyên thấm một cách tự nhiên trong những sáng tạo nghệ thuật độc đáo. Tác phẩm thể hiện tập trung nhất tư tưởng triết học của R. Tagore là “Thực hiện toàn mãn” (Sadhana). Ngoài ra còn có một số bài viết, thư từ, bài nói chuyện của ông ở các nước Đông, Tây khi ông có dịp đến thăm. Xuyên suốt trong đó là một tinh thần đối thoại Đông - Tây. Ông đối thoại với các nhà hiền triết, những bậc thánh nhân đã đánh dấu buổi bình minh của nền văn minh Ấn Độ. Và cũng tinh thần ấy, tâm thế ấy, ông đối thoại với những nhà tư tưởng phương Tây trong thời hiện đại, nhằm tìm kiếm một sự hài hoà cho các lý tưởng Đông - Tây, mở rộng các cơ sở của chủ nghĩa dân tộc Ấn Độ.
Bài viết trình bày những nội dung cơ bản trong đối thoại Đông - Tây của R. Tagore, như: quan niệm và thái độ đối với cuộc sống trần thế; bản chất cuộc sống con người; làm thế nào để con người đạt tới sự giải thoát; mối quan hệ văn hoá Đông - Tây… Từ đó chỉ rõ những đóng góp của tư tưởng R. Tagore cho thời kỳ phục hưng Ấn Độ và sự phát triển của tư tưởng nhân loại thế kỷ XX.