Bài viết phân tích sự chuyển biến trong tư tưởng chính trị Việt Nam từ quan niệm “nước” gắn liền với “thiên tử” của Nho giáo đến tư tưởng “quốc gia” của Nguyễn Trãi. Trọng tâm là so sánh tư tưởng Nho giáo, vốn coi “nước” là một phần trong hệ thống cai trị của “thiên tử”, với quan niệm của Nguyễn Trãi, người đã mở rộng khái niệm “nước” thành tư tưởng quốc gia độc lập, khẳng định Đại Việt là một quốc gia có chủ quyền riêng biệt. Nghiên cứu cũng làm rõ sự kế thừa và phát triển tư tưởng “nước” và “quốc gia” của Nguyễn Trãi về chủ quyền dân tộc, tư tưởng “trị nước”, triết lý “nhân nghĩa”, và cách tiếp cận trong quan hệ bang giao. Bằng phương pháp lịch sử và logic, bài viết chứng minh sự phát triển tư tưởng của Nguyễn Trãi, đồng thời làm sáng tỏ những đóng góp độc đáo của ông trong việc xây dựng tư tưởng quốc gia của Đại Việt. Kết quả dự kiến khẳng định tầm nhìn vượt thời đại của Nguyễn Trãi và cung cấp cái nhìn sâu sắc về quá trình hình thành tư tưởng độc lập và chủ quyền trong lịch sử Việt Nam.